بررسی مفاهیم عرفانی تسلیم و رضا از دیدگاه عرفای قرن چهارم تا پایان قرن هفتم هجری

در این پایان نامه که موضوع تحقیق آن «بررسی مفاهیم تسلیم و رضا از دیدگاه عارفان قرن چهارم تاپایان قرن هفتم هجری» است, دستیابی به درک صحیح و ژرف این مفاهیم, و آشنایی با وجوه گوناگون آن, و همچنین یافتن نظریه ها و آرای عارفان قرن چهارم تا پایان هفتم هجری مدنظر بوده است. در این زمینه در این رساله موضوع عرفانی( حال یا مقام ) رضا و تسلیم در عرفان اسلامی و فرهنگ دینی مسلمانان بررسی شده است. با بهره گیری از منابع عرفانی و غیر عرفانی، به شرح معنای لغوی رضا و تسلیم، و بیان انواع آنها و بررسی دیدگاه های عارفان در این زمینه پرداخته شده است. بنا به گفته ی بیش تر عارفان- غیر از چند مورد معدود- تسلیم و رضا از مقامات عرفانی به شمار می آید و دارای مراتب و درجاتی است. روش پژوهش در این رساله به صورت کتابخانه یی و یادداشت برداری می باشد. در این پژوهش روشن شد که تمام عارفان در مورد تعریف تسلیم و رضا نظر مشابهی دارند؛ البته با واژه ها و بیان های متنوع و گوناگون. تسلیم در اصطلاح، اطاعت از امر خدا، استقبال از قضا و اعتراض نکردن به مصایب و ناملایمات است. ورضا عبارتست از ترک سخط و ناخشنودی؛ یعنی اینکه انسان غیرآنچه را که خدا مقدّرفرموده طلب نکند، وآن را برای خود اولا وسزاوارتر بداند. نظر قریب به اتفاق عارفان اینست که «تسلیم» حال است. اما در مورد «رضا» بیش تر عارفان می گویند « مقام » است , و عده ی اندکی عقیده دارند که « رضا » حال است.